«جەستەى پێشمەرگە»
مەرگى ڕەمزى و مەرگى واقیعیى پێشمەرگە
گەر جورئەت بنوێنین و لە یەکێک لە حیزبە کوردییەکان بپرسین بۆچى پێشمەرگە دەدەن بە کوشتدا, ئەوا جیا لە کۆمەڵێک قسەى پووچى وەک پاراستنى ئاسایشى خەڵکى کوردستان و ئازادى و سەربەخۆیى, لەوانەیە ئەو وەڵامەش بدەنەوە کە پێشمەرگە خۆى شانازى بەم قارەمانێتییەوە دەکات و بە ویستى خۆى بەرەو سەنگەرەکان دەڕوات. گەر لە پێشمەرگەش بپرسین بۆ؟ ئەوا ڕەنگە بە شانازییەوە بڵێت بە هەوەسى خۆم دەڕۆم, لەبەر گەل و ئازادى و خاکەکەم...(کە لە کاریگەریى ماناى ئەو چەمکانە و هۆکارى مردنەکەى خۆیشیان تێناگەن). ئەمە ویست و هەڵبژاردنى سەنگەر و مردن نیە بەڵکو مەرگى ڕەمزیى پێشوەختى پێشمەرگە خۆیەتى. یەکەم, پێشمەرگە خۆى بەشێکە لەو خەڵک و میلەتە و مردنەکەشى تەنیا ئەو کاتە ماناوەردەگرێت کە بەر بە مردنێکى زیاتر بگرێت, ئەویش نەک لەپێناوى هەندێک چەمکى بەتاڵى وەک میلەت و جەماوەر یان بەرژەوەندییە حیزبییەکاندا, و میلەتیش بە هەموو پاشکۆکانی وەک ئازادى و سەربەخۆییەوە هیچ نیە جگە لە جەستەى تاک بە تاکى ئەوان و پێشمەرگە. دووەم, باوەشکردنەوە بۆ مردن, ویستى کەسێکى زیندوو نیە کە مەرگ هەڵدەبژێرێت بەڵکو کوشتنى پێشمەرگەیە بەر لە مردنە ڕاستەقینەکەى خۆى. واتە دووجار پێشمەرگە دەکوژن, جارى یەکەم ڕووبەڕووى مەرگى ڕەمزیى دەکەنەوە و زەین و ڕۆحى پێشمەرگەش دەخەنە قەفەزى کۆمەڵێک چەمکى بەتاڵ و بێ‌ناوەڕۆکى وەک ئازادى و ئاسایش و سەربەخۆییەوە. جارى دووەمیش, ڕووبەڕووى مردنە واقیعییەکەى دەکەنەوە, واتە لەشى دەرخواردى مردن دەدەن و کۆتایى بە هەموو ئیمکانەکانى ژیانى دێنن. حیزبەکان بەهۆى چەمکە بەتاڵەکانەوە, پێشمەرگەیان تووشى مەرگێکى ڕەمزى و سیمبوڵى کردووە تاکو درک بە مردنە واقیعییەکە نەکەن, واتە بەر لە مردنە واقیعییەکە, بەهۆى ژەهرى چەمکەکانەوە لەشى لە ڕۆحى ژیانکردن بەتاڵدەکەنەوە(و بە داواى لێبوردنیشەوە دەیڵێم بەداخەوە هەر لە باکورەوە تا باشور بیگرە, پێشمەرگەکان لە ئاستێکى مەعریفیى زۆر نزمدان و لە پێگەى کۆمەڵێک زەلیلى کۆمەڵایەتییدان)؛ نیوە ونبووەکەى خۆیان کە بریتییە لە کەرامەت و نەمرى لە مردنە واقیعییەکە و مانەوە ڕەمزییەکەدا وەردەگرن. لەکاتێکدا ئەو مانەوە ڕەمزییەى پاش مردنە جەستەییەکە کە دەڵێن پێشمەرگە نەمرە, بەرەنجامى ئەو مردنە ڕەمزییەى پێش مردنە جەستەییەکەیە کە جەستەى پێشمەرگەى تیا خاڵیکراوەتەوە لە هەر وزە و ڕۆحیەتێکى ژیانکردن. جەستەیەک کە بەشێوەیەکى ملکەچانە و کۆیلانە ڕاهێنراوە و هەروەکو سامورایىیەک گیان و ژن و سەروماڵى خۆیان فیداى ئاغا بکەن کە لێرەدا ئاغا جلکى بەها کوردی و مرۆییەکانى پۆشیوە. بۆ ڕزگارکردنى جەستەى پێشمەرگە, دەبێت پێشوەخت لە مەرگى ڕەمزى ڕزگاربکرێن و جەستەمەندى(جسمانیەت)یان بۆ بگەڕێنرێتەوە کە بریتییە لە مرۆڤبوون و کوردبوون و بۆ ئەمەش لەجیاتیى ئەوەى ئوستورە لەسەر بەژنوباڵاى پێشمەرگە درووستبکرێت, دەبێت جەستەیان لە ئوستورە پاکبکرێتەوە.
ئیدى کاتى ئەوە هاتووە ئوستورە لە ژین و ژیانى کورد داماڵین تا بەر بە هەر جۆرە خراپ بەکارهێنانێکى جەستەى کوردى بگرین. نەمانتوانى کورد لە مەرگ دەربازبکەین, لانیکەم لە ئاستى لەش و جەستەدا, چونکە گشتێتیتى(کلیت)ـى کورد هەر ئەو لەشە پارچەپارچەبووەى کوردە. ئوستورەسازى بۆ لەقەفەزنانى جەستەى پێشمەرگە شتێکى کوردییانە نیە, بەڵکو یان ناوەکیکردنەوەى درووشمەکەى ئەوانیترە کە گوایە ئێمە بەغیرەت و [نێرەکەر!]ین, یان ئامرازى دەستى دەمارگیریى حیزبی و وەهمى شەخسییە. دەبێت تێبگەین و تێبگەیەنین کە پێشمەرگەش وەک هەموومان مرۆڤە و لەشیشى بە هەموو پاشینەکانیەوە وەک چێژ و سێکس و ئازادى و لە هەمووشى زیاتر مانەوەى, لە هەر شتێکى تر گرنگترە. حیزبەکان نەک هەر ملکەچى و بەرهەمهێنانیان لێ بارکردووە بەڵکو ژیانیشیان لە لەشى پێشمەرگە سڕیوەتەوە و کردوویانەتە قەفەزێک بۆ دیلکردنى لەشى پێشمەرگە. سەرەنجام بەبێ پاداشت جەستەیان هەلاهەلادەکەن. بۆیە لەبرى داماڵینى ژیان لە جەستەى کورد, دەبێت ئوستورەى لێ داماڵین و هەرکاتێکیش لەبرى چەمکە بەتاڵەکان خودى جەستەمان کردە پێوەر ئەوا ئەوکات هەر جۆرە خراپ‌بەکارهێنانێکى حیزبەکان دەرهەق بە جەستە کۆتاییدێت, و ڕەنگە بیر لە ئیدارەکردنێکى سیاسى و ئابوریى باشتر بکەنەوە بۆ جەستەى کورد- بەپێچەوانەى ئەمڕۆى باشورەوە. ئەم خراپ‌بەکارهێنانەى کە باسیدەکەم خراپ‌بەکارهێنانێکى شەخسى و ئەخلاقى نیە و بەو مانایە نایەت کە کادرە حیزبییەکان کەسانى بێ‌ڕەوشتن. ئەم باسە لەبنەڕەتدا لە چوارچێوەى پرسى سوبێکتدا نیە, بەڵکو باسەکە لەسەر نەفیکردنى ئەو سوبێکتە درووستبووەی پێشمەرگەیە لەلایەن عەقڵى سەرووشەخسیى حیزبى و عیرفانییەوە؛ هەروەها خستنەڕووى پێناسە بۆ سوبێکتێکى نوێ کە لەبرى ئەرک و باوەشکردن بە مردندا لەبەر هەندێک بەرژەوەندیى لاوەکى, باوەش بۆ ژیانێک بکاتەوە کە هەق و مافى تیایە. پێشتر وتم پێشمەرگە فۆرمێکى بەکوردیبووى «شەهید [ـەکەى ناو ئیسلام]»ـە و پەیوەندییەکى ئەوتۆى بە کوردبوونەوە نیە و بەپێچەوانەى شەهیدەکەى ناو ئیسلامەوە کە لە هەردوو دونیا بە چێژە جەستەییەکان دەگات(کەنیزەک و تاڵانیى جەنگ و بەهەشتى پاشەڕۆژیش), کەچى پێشمەرگە لە هەردووکى بێبەشە. نە ئازادییە دونیاییەکەى هەیە و نە پاداشتەکەى ڕۆژى دوایی‌ش. دەبێت بەهۆى ئاوێنەى کورد خۆیەوە سوبێکتى کوردى ئارایشتکەین و داڕێژینەوە نەک ئاوێنەى حیزبەکان؛ و سوبێکتێک بخەینەڕوو کە داواى ماف و ژیانێکى جەستەمەندانە لە حیزبەکان بکات نەک هەندێک چەمکى بەتاڵ کە لەگەڵ دووکەڵى جگەرەکەى گیڤارادا بە هەوادا چوون. بە دەربڕینێکى تر, لەجیاتیى ئەوەى حیزبەکان ئامۆژگاریى جەستەى کوردى بکەن کە مافە لەسەرى خۆى ببەخشێت, دەبێت جەستەى کوردى لە مافەکانى خۆى ئاگاداربکرێتەوە. گوناهەکەى کورد کە بووەهۆى ببێتە «ئەویتر»ـى ناو مێژوو, بریتى بوو لە وەفاداربوونى بەرامبەر بە ژیانى جەستەیى و ملکەچنەبوونى بە میتافیزیک-مێژوو. دەبێت بگەڕێینەوە بۆ جەستە کە لەبیرکردنەکەى بەرەنجامى هەمان درزى کەلتورە لەگەڵ سیاسەتى کوردبووندا کە پێشتر باسمکردووە: میترا-پەردیس[1]. [2]
زەکەریا قادرى(هێرش)
و. نێگەتیڤ
[1] . زەکەریار قادرى پێشتر مامۆستاى زانکۆ بووە لە کرماشان لە بوارەکانى زانست و فەلسەفە و مێژوو. نوسەرى کتێبى (“عقل سیاسی ایرانی و هویت خواهی کوردها”)یە کە بە ناونیشانى (کوردناسى) کراوەتە کوردى. ئەم کتێبە هاوکات نامەى دکتۆراکەشیەتى. لەم لینکەوە زانیاری لەسەر کتێبەکە هەیە: https://ktebxane.com/product?item=6638
[2]. [لە ڕاستیدا سوژەی بنەڕەتی شوناسی کورد، بریتییە لە میترا (گرێبەست/پەردیس). لێرەدا گرێبەست بە واتای رەتکردنەوەی باڵادەستی سیاسی و بەدیهاتنی سیستەمی سیاسی رێکەوتنی بووە و هەروەها پەردیس یان بەهەشت بە واتای رەتکردنەوەی باڵادەستی میتافیزیکی /دینی و بەدیهاتنی بەهەشت لە دونیا بە ویست و عەقڵی مرۆیی بووە و هەروەها عەقڵی سیاسی ئێرانی/پارسی دژ بە میترا/گرێبەست، سیستەمی ئاسمانی و مافی خودایی پاشاکانی داڕشت و هەروەهاش دژ بە بەهەشتی زەوینی میترا/پەردیس، دین و میتافیزیکی داڕشتووە- نوسەر]