«31ی ئاب لە جێیەكی دوورترەوە دێت»
هەڕ ڕووداوێك كە وردەوردە دەچێتە ناو مێژووەوە، دوای خۆی شتی تر لەگەڵ خۆیدا باردەكات. 31ی ئاب لەو ڕووداوانەیە كە ئێستا بەراورد بە 10 ساڵ پێش ئێستا، شتی تری لەگەڵ خۆیدا باركردووە(داهاتووی 16ی ئۆكتۆبەریش بە هەمان شێوەیە). لەم بیرەوەرییانەدا، ڕەنگە جارێكی تر مەسەلەی “نیشتمان” بكەوێتەوە بەر باس. بەراورد بە كاتی ڕوودانی 31ی ئاب، نیشتمان لە دۆخێكی تردایە. ئێستا لەبەردەم دوو نوخبەداین كە نیشتمان بۆ ئەوان خاكێكی كرچوكاڵە، زەوییەكی ڕووتنە: یەكیان سەرمایەدارەكان كە وەك پانتاییەكی وەبەرەهێنان و قازانج سەیری دەكەن، ئەویتریشیان جیلێكی نوێی سیاسی كە بە قەد گەنجێكی بێكار پەیوەندیی بە كوردستانەوە نیە و پێیدا هاتوچۆناكات. وەختە بڵێین: ئێستا ئیتر ئەوە سەرمایەدارەكانن كە نیشتمانیان نیە نەك پرۆلیتاریا، چونكە ئەوان توێژێكی نێودەوڵەتیین و هەركات بیانەوێت دەگەڕێن و ڕێكخراو و ئۆرگان و بۆنەی خۆیان هەیە. نەوەی تازەی سیاسییەكانیش، تەنیا پەیوەندییەكی هەژموونگەرانەیان بە كوردستانەوە هەیە. لەم نێوانەدا هێشتا كوردستان/نیشتمان هی كەسیان نیە. وەكچۆن بەفیعلی هی خەڵكی هەژار و پەراوێزیش نیە. نیشتمان پرۆژەیەكی بەردەوامە و لە ململانێ مێژووییەكاندا دەسكاریی دەكرێت و مانای دەدرێتێ. ئەم پرۆژەیە تەنیا ئاگایانە نیە، بەڵكو نائاگایانەشە: واتە چارەنوسی ئەوانەش دیاریدەكات كە هێشتا مناڵن و ئاگایی سیاسی و كۆمەڵایەتییان نیە.
هەرچۆنێك بێت 31ی ئاب، لە چوارچێوەی شەڕی ناوخۆ و لۆژیكە مێژووییەكەیدا ڕوویدا. ئەو لۆژیكەی كە: بێگانەیەك لە لایەنە هاوزمانەكەت نزیكترە. ئەو ڕقەی لە مێژووی كورددا دەرهەق بەیەكتر هەبووە، زیاتر بەڕووی ناوخۆدا شكاوەتەوە. ڕقی خێڵ لە خێڵ، میرنشین لە میرنشین، حیزب لە حیزب، شار لە شار، كەمینە لە كەمینە، پیاو لە ژن و هتد. ڕەنگە ئەم ڕقەش نەهێڵێت نیشتمان وەك نیشتمان خۆی درووستكات. بۆیە نیشتمان دەبێتە ئەو پارچە زەوییەی كە ناتوانێت هی هەموان بێت. كاریگەریی دەرەكییش هەمیشە ئیشی خۆی دەكات، بەڵام فشارەكان ڕوو لە ناوەوە دەكات و بوغزێكی ناوەكی درووستدەكات. بەهۆی بیرەوەریی ساڵانە و تەنانەت بەردەوامی 31ی ئابەوە، چ جۆرە زمان و زاراوەیەك بەرهەمدێت؟ چ كاریگەرییەك لەسەر باری زەینی و دەروونیی مرۆڤی كورد جێدەهێڵێت؟ چەمكی خیانەت لە پەیوەندییە وردەكانی ناو كۆمەڵگا، تا چەند لۆژیكی خۆی لەم ڕووداوانەوە وەردەرگرێت. ئەمانە پرسیارە ستراتیژییەكانن.
كاتێك 31ی ئاب دەخەینەوە ناو سیاقی شەڕی ناوخۆوە، ئەوا دەبێت شەڕی ناوخۆش بگەڕێنینەوە بۆ مێژوویەكی دوورتر. سێ چوار ئیشی گرنگم بینیوە لەسەر شەڕی ناوخۆ، كە یەكیان عەتا قەرەداخی زستانی ساڵی 1996 لە گۆڤاری سەراب بڵاویكردووەتەوە. عەتا شەڕی ناوخۆ تا سەر ململانێی مەولانا خالید و شێخ مارفی نۆدێ دەگەڕێنێتەوە، یان تا سەر تەریقەتی نەقشبەندی و قادری. لەوێشەوە مەڵبەند و لق، بە فۆرمێكی گۆڕاوی تەكیە و خانەقا دەزانێت. ئەم باسە، مشتومڕی زۆرتری دەوێت، بەڵام باسەكەی عەتا قەرەداخی وەك خۆی دادەنێینەوە وەك بەرچاوروونییەكی مێژوویی پشت ڕوودانی شەڕی ناوخۆ و 31ی ئاب.
و.ع